Het vertrouwen van ondernemers in het door de Nederlandse overheid gevoerde economische beleid is verder gedaald. Sinds het uitbreken van de crisis vijf jaar geleden daalt het vertrouwen van ondernemers. De ondernemers zijn daarnaast ook iets pessimistischer over de ontwikkeling van het eigen bedrijf. Dit blijkt uit een meting afgelopen zomer onder 2.000 ondernemers door Panteia/EIM.

De eerste tekenen van conjunctuurherstel in Nederland beginnen zichtbaar te worden. De Europese economie trekt iets aan, waardoor de krimp in de Nederlandse industrie afneemt. Het aantal verkochte woningen neemt toe. Dit kan de voorbode zijn van een herstel van de Nederlandse woningmarkt. Opvallend is de recente stijging van het aantal hotelovernachtingen. Bovendien investeert de transportsector weer in nieuwe vrachtauto’s. Het voorzichtige herstel kan voor het MKB in 2014 leiden tot een bescheiden afzetgroei van 0,75%. Het herstel wordt geremd door een verdere terugloop in de bestedingen van consumenten. De afname van de koopkracht is hier een belangrijke reden voor. Dit en meer blijkt uit de prognoses van Panteia/EIM voor het Nederlandse MKB.

Steeds meer bedrijven zijn internationaal actief. Dit kan via export en import, maar ook door het hebben van buitenlandse vestigingen. Nederland behoort wereldwijd tot de koplopers als het gaat om directe investeringen in het buitenland. Over investeringen in het buitenland van Nederlandse MKB-bedrijven was tot nu toe weinig bekend. Onderzoeksbureau Panteia/EIM heeft dit nu in samenwerking met het CBS, over de periode 2004-2010 in kaart gebracht. Met gebruik van de microdataset buitenlandse investeringen van het CBS levert dit unieke gegevens op.

Nu veel ondernemingen in het MKB behoefte hebben aan krediet en banken ‘terugtrekkende bewegingen’ maken, vooral als het gaat om kleinere kredieten onder de € 250.000, ontstaat er ruimte voor andere vormen van financiering. Daarbij kan worden gedacht aan crowdfunding, kredietunies en online bemiddeling tussen investeerders en ondernemers met een businessplan. Panteia/EIM heeft vorig jaar hierover al een rapportage het licht doen zien en publiceert nu een update van deze nieuwe financieringsvormen voor het MKB. Daaruit blijkt dat initiatieven langzaam van de grond komen en daardoor het feitelijke gebruik nog erg laag ligt. Van een volwassen alternatief voor bankfinanciering kan dan ook nog niet gesproken worden.