Ondernemers blijken pragmatisch om te gaan met de beslissing om personeel aan te nemen. Personeel wordt aangetrokken wanneer er meer werk is dan de ondernemer alleen kan uitvoeren. Niet verwonderlijk dus dat marktomstandigheden vaak genoemd worden als belemmering voor groei. Jaarlijks neemt een op de twintig ondernemers voor het eerst personeel aan. Gemiddeld creëren deze ‘nieuwe werkgevers’ ongeveer 3 banen per bedrijf, hoewel het grootste deel niet meer dan één werknemer in dienst neemt. In totaal betreft dit jaarlijks 50 tot 77 duizend banen. Het merendeel van de banen is vast, maar het aandeel flexibele banen ligt wel hoger dan het landelijke gemiddelde. Ook worden de meeste gecreëerde banen in deeltijd uitgevoerd. Dit en meer blijkt uit onderzoek van Panteia/EIM.

Verschillende belemmeringen voor nieuw werkgeverschap
Werknemersbescherming heeft een negatief effect op het aannemen van personeel, maar wordt in Nederland niet vaak als grootste obstakel gezien. Daarnaast spelen in de praktijk de persoonlijke voorkeuren en de ambities om te groeien een rol. Die zijn vaak niet gericht op het aannemen en managen van personeel. Ook de administratieve lasten, de beperkte toegang tot financiering, de versnippering van informatie en de schaarste van kwalitatief goed personeel worden als belemmerende factoren genoemd. Van de bedrijven zonder personeel in 2002 heeft 5,5% in de loop van dat jaar de stap naar het werkgeverschap gemaakt. In de loop van 2004 en 2007 is dit aandeel gedaald naar respectievelijk 5,4% en 4,3%. Recentere data ontbreken vooralsnog.

Ondernemerschaponderwijs en betere voorlichting bieden kansen voor doorgroei
Het aannemen van het eerste personeelslid - of de overgang van ondernemer naar werkgever - wordt in beleidsjargon aangeduid met “doorgroei”. De overheid kan met gericht beleid deze doorgroei faciliteren. Door meer en beter ondernemerschaponderwijs kunnen groeiambities aangewakkerd, en praktische problemen voorkomen worden. Voorlichting over alternatieve financieringsmogelijkheden biedt kansen voor creatieve financiering. Ten slotte zou de overheid zich het tot haar taak kunnen rekenen om informatie over het aannemen van personeel te bundelen. Dat biedt volgens de ondervraagde ondernemers kansen om doorgroei te bevorderen.