Het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) is in de periode 2000-2009 bijna verdubbeld tot ruim 350.000. Dit blijkt uit onderzoek dat EIM verricht heeft op verzoek van het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid. In het onderzoek zijn door EIM in enquêtes verzamelde gegevens gekoppeld aan reeksen van het CBS.

In deze periode is het aandeel van de zzp’ers in de beroepsbevolking toegenomen van 2,6% naar 4,6%. Zowel in 2008 als in 2009 is er, vergeleken met de eraan voorafgaande jaren, sprake van een relatief forse groei van het aantal zzp’ers. In 2009 was van de werkzame beroepsbevolking bijna een op de twintig personen een zzp’er.

De gekozen definitie van zzp’er is van grote invloed op het gemeten aantal zzp’ers en de ontwikkeling daarvan. Het meest relevante criterium in de EIM-definitie is de eis dat ondernemers voornamelijk hun eigen arbeid (kennis, kunde, vaardigheden) verkopen. In de enquête is dit door de respondenten zelf aangegeven. Als alle ondernemingen zonder personeel geteld worden, ontstaat een heel ander beeld. Een voorbeeld is het Centraal Economisch Plan (CEP) 2010 van het CPB, waarin gesteld wordt dat het aantal ondernemingen zonder personeel amper toeneemt. Dat komt omdat bijvoorbeeld in de zakelijke dienstverlening het aantal zzp’ers sterk groeit, terwijl in de detailhandel het aantal ondernemers zonder personeel – overwegend geen zzp’ers in de EIM-definitie – juist daalt.