De sectoren industrie en zakelijke diensten kennen relatief veel mkb-bedrijven die octrooien aanvragen. Van de mkb’ers in de industrie heeft 28% octrooi aangevraagd. In de zakelijke dienstverlening is dat 26%. In totaal gaat het om 4.700 octrooiaanvragende mkb-bedrijven (bedrijven met minder dan 200 werkzame personen in dienst), die gezamenlijk goed zijn voor 10.500 octrooiaanvragen. Dit blijkt uit onderzoek ‘Octrooien in het MKB’ van EIM in samenwerking met NL Octrooicentrum.

Het onderzoek is een aanvulling op het onderzoek ‘Octrooien in Nederland’ waarin octrooidata zijn gekoppeld aan gegevens uit het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Door deze koppeling is inzicht gekregen in de herkomst van octrooien naar sector, bedrijfsgrootte, regio en technologiegebieden over de periode 2003-2007. Octrooiaanvragen zijn een belangrijke maatstaf voor innovatie.

Belang van het MKB
In totaal hebben bijna 5.000 bedrijven octrooi aangevraagd. Hiervan behoort 95% tot het MKB. De overige 5% betreft grote bedrijven. De kleine groep van grote bedrijven is wel verantwoordelijk voor 70% van de in totaal 35.000 aangevraagde octrooien.

Toppers in octrooiaanvragen
De top 10 van mkb-bedrijven met de meeste octrooiaanvragen bestaat uit zowel bedrijven in de industrie als bedrijven in de dienstverlenende sector. In de top 3 zitten 2 bedrijven in de dienstverlening.

Regionale hotspots
Octrooiaanvragende mkb-bedrijven zijn relatief vaak afkomstig uit Brabant (15%) en dan met name uit de regio Zuidoost: Eindhoven en omgeving. Ook als het aantal octrooiaanvragende mkb-bedrijven wordt afgezet tegen het totaal aantal bedrijven in de regio (= octrooidichtheid), dan scoort Zuidoost-Brabant het hoogst. Andere hotspots met veel octrooiaanvragende mkb’ers zijn: Den Haag (Delft/Westland), de Gelderse Vallei, Twente en Noord-Limburg.
Opvallend is dat, in vergelijking met de octrooidichtheid van alle bedrijven, ook de Achterhoek en de Veluwe goed scoren. Blijkbaar zijn daar relatief veel octrooiaanvragende mkb-bedrijven gevestigd. Daarnaast valt op dat regio’s met een technische universiteit (Delft, Zuidoost-Brabant en Twente) en een landbouwuniversiteit (Wageningen) goed scoren.

Technologiegebieden
21% van de mkb octrooiaanvragen betreft het technologiegebied consumentenproducten & bouw. Andere belangrijke technologiegebieden in het MKB zijn industriële processen (17%) en werktuigbouw & machines (15%).
Dit is een duidelijk verschil met grote bedrijven die vooral innoveren op het gebied van elektriciteit & elektronica (32%) en instrumenten (16%). Deze hoge percentages worden echter met name veroorzaakt door de vele octrooiaanvragen van Philips in deze technologiegebieden.