EIM heeft in samenwerking met het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) onderzocht welke veranderingen zich in de detailhandel hebben voorgedaan qua bedrijvendynamiek en werkgelegenheid, en welke factoren daarop van invloed zijn geweest. Uit het onderzoek blijkt onder meer dat de werkgelegenheid in de Nederlandse detailhandel in twintig jaar is gegroeid terwijl het aantal bedrijven is gedaald. Echter, de laatste vijf jaar staat alles op een laag pitje.

Flinke werkgelegenheidsgroei tot millenniumwisseling
De detailhandel is in de afgelopen twintig jaar - gemeten in werkgelegenheid - per saldo behoorlijk gegroeid. Zo was de sector in 1987 goed voor een werkgelegenheid van ongeveer 360 duizend voltijdbanen, terwijl dat aantal in 2006 gegroeid was tot ongeveer 490 duizend. Dit komt neer op een gemiddeld groeipercentage van ruim anderhalf procent over de laatste 20 jaar. Opvallend is hierbij dat deze groei min of meer gestaag heeft plaatsgevonden tot het
jaar 2000. Sinds 2001 is de werkgelegenheid in de detailhandel min of meer constant.  Dit laatste hangt uiteraard samen met de tegenvallende conjunctuur in deze laatste periode.

Lichte daling van aantallen detailhandelsbedrijven
Het aantal bedrijven in de detailhandel is de afgelopen twintig jaar licht gedaald van ongeveer 92 duizend naar 83 duizend bedrijven. Dat komt neer op een daling van een half procent per jaar. Dit staat in schril contrast met de toename in werkgelegenheid die de sector in deze zelfde periode heeft gekend: van ongeveer 360 duizend naar 490 duizend voltijdbanen. De sector heeft dus een aanmerkelijke schaalvergroting doorgemaakt. De laatste vijf jaar is dit proces tot staan gebracht. De afgelopen jaren lijkt er zelfs sprake van enige - zij het zeer
geringe - schaalverkleining.

Bedrijvendynamiek in detailhandel wordt door verschillende factoren beïnvloedt
De in- en uitstroom van bedrijven in de detailhandel wordt beïnvloed zowel door korte als lange termijnfactoren. Op de lange termijn zijn dit factoren als de kosten van bedrijfsruimte, de financiële beloning en de hoogte van toe- en uittredingsbarrières. Voor de korte termijn geldt dat als de financiële condities van ondernemerschap ten opzichte van het werken in loondienst verbeteren de instroom van bedrijven toeneemt. Dit geldt ook als de werkloosheid stijgt en het moeilijker is om een baan in loondienst te krijgen, ook dan zal het aantal bedrijven dat per saldo instroomt in de detailhandel groter worden.