Het midden en kleinbedrijf (MKB) in de detailhandel in woninginrichting, DHZ, verf- en huishoudelijke artikelen introduceert vaker nieuwe producten en diensten dan de rest van het MKB. Het MKB in de drogisterijbranche en de (kantoor)boekhandelsbranche is juist weer heel actief als het gaat om vernieuwingen in bedrijfsprocessen.

Kijkend naar de detailhandel als geheel, valt op dat innovaties binnen de detailhandel vooral procesinnovaties zijn. Daarvan zijn twee varianten: de eerste is gericht op het vergroten van de efficiency (kostenreductie) en de tweede procesinnovatie is gericht op het vergroten van het servicekader en de promotie richting de consument. Steeds meer ondernemingen binnen de detailhandel lijken het belang van deze tweede procesinnovatie in te zien. Het serviceniveau gaat omhoog, er wordt meer op de belevingswereld van de consument ingespeeld en ondernemers spelen meer in op de emotionele toegevoegde waarde van een product voor de consument.

In vergelijking met andere sectoren is het MKB in de detailhandel minder innovatief ( = doelbewust vernieuwen van producten, diensten en werkmethoden) dan de rest van het MKB. Dat is niet zo verwonderlijk, gezien het feit dat de detailhandel in doorsnee zelf geen nieuwe (fysieke) producten maakt zoals de industrie dat doet. Het zijn vooral de leveranciers die in hoog tempo met innovaties komen en de detailhandel hiervoor als afzetkanaal gebruiken. Behalve de leveranciers is er nog een andere externe factor die voor innovatie in de detailhandel zorgt, namelijk de invloed van internet op de sector.

Hoewel de detailhandel, door toenemende concurrentie en slechte conjunctuur, in principe gedwongen worden productiviteits- en rendementsverbeteringen door innovatie te bewerkstelligen, lukt het (nog) weinig detailhandelszaken om dit ook waar te maken. Dit doordat de dagelijkse werkzaamheden veel tijd in beslag nemen en ondernemers simpelweg geen tijd hebben of maken om te innoveren. Er zijn voor de MKB detailhandel mogelijkheden om te innoveren te over. Dit is onder andere te zien aan diverse succesvolle innovaties in het grootwinkelbedrijf en in het buitenland.