Veel aanbestedende instanties doen momenteel nog weinig om het Nederlandse MKB te laten meedingen naar openbare aanbestedingen. Clustering van opdrachten, disproportionele eisen en het gebruik van raamovereenkomsten, weerhouden bedrijven in het MKB ervan om te participeren op de markt voor openbare aanbestedingen. Dit blijkt uit een onderzoek van EIM naar de participatie van het MKB in Nederland op de markt voor openbare aanbestedingen boven de Europese aanbestedingsdrempels.

MKB blijft achter op grootbedrijf

Het Nederlandse midden- en kleinbedrijf blijft achter bij het Nederlandse grootbedrijf op de markt voor openbare aanbestedingen boven de financiële drempels genoemd in de Europese aanbestedingsregels. Deze aanbestedingen vallen onder de Europese richtlijnen voor overheidsopdrachten. In 2001 heeft naar schatting 5,4% van de Nederlandse bedrijven in het grootbedrijf één of meerdere openbare Europese aanbestedingen gewonnen tegen 0,2% van de Nederlandse MKB bedrijven (excl. nulbedrijven). Van de gehele Nederlandse bedrijvenpopulatie behoort 99,3% tot het MKB (0 tot 100 werknemers). Voor de bedrijven zijn er velerlei drempels om deze markt te betreden of om op deze markt te opereren. Dergelijke drempels vormen voor het MKB vaak een grotere barrière dan voor het grootbedrijf. De belangrijkste belemmeringen die bedrijven in het MKB in Nederland tegenkomen op de markt voor openbare aanbestedingen zijn administratieve lasten, hoge kwalificatie-eisen, onvoldoende informatie en te grote omvang van de aanbestedingen.

Aanbestedende instanties en het MKB hebben elkaar nodig

De overheid is momenteel bezig met het vormgeven van een nieuw aanbestedingskader, dat onder andere gericht is op het verkleinen van de drempels voor participatie op de markt voor openbare aanbestedingen, zoals: meer uniformiteit bij aanbestedingen, vermindering van administratieve lasten en het voorkomen van disproportionele eisen. Of het beleid het MKB daadwerkelijk zal helpen hangt vooral af van het gedrag van aanbestedende instanties (Rijksoverheid, provicies, gemeenten,waterschappen, publieksrechtelijke instellingen en nutsbedrijven). Momenteel worden aanbestedingen vaak geclusterd tot grotere opdrachten, waardoor het MKB buiten de boot valt. Opdelen van aanbestedingen zou veel gunstiger zijn voor de participatie van het MKB, maar wordt in Nederland weinig toegepast. Belemmering van de betrokkenheid van het MKB op de markt voor openbare aanbestedingen is een gemiste kans voor zowel de aanbestedende instanties als het MKB. Het MKB mist hierdoor marktmogelijkheden. De aanbestedende instanties missen belangrijke voordelen van MKB-bedrijven, waaronder dynamiek, innovativiteit, flexibiliteit, specialistische kennis, e.d. Met betere betrokkenheid van het MKB kunnen aanbestedende instanties (op termijn) betere oplossingen realiseren, aangezien de marktwerking op de markt voor openbare aanbestedingen zal verbeteren.