Toegankelijkheid van markt drukt de prijs
In dit onderzoek is nagegaan wat de invloed is van de markttoegankelijkheid op de prijzen in de Nederlandse industrie. Het blijkt dat de markttoegankelijkheid (ook wel betwistbaarheid genoemd) een prijsverlagend effect heeft. Op markten die voldoende toegankelijk zijn voor eventuele nieuwe bedrijven worden de bestaande bedrijven kennelijk gedwongen hun prijzen en hiermee hun winstmarges te beperken.

Er is in dit onderzoek aangenomen dat de markttoegankelijkheid wordt bepaald door vier variabelen, namelijk: kapitaalintensiteit, R&D-intensiteit, concentratiegraad en de mate van toe- en uittreding op de markt. De achterliggende gedachten zijn  als volgt.

Op de markten waar veel investeringen in R&D en fysiek kapitaal nodig zijn, kunnen bedrijven moeilijk toetreden vanwege de hoge opstartkosten. Deze variabelen belemmeren dus de markttoegankelijkheid. Een hoge concentratiegraad betekent dat er relatief weinig bedrijven op een markt actief zijn. Hierdoor neemt de kans op coördinatie toe, waardoor de kans voor nieuwkomers beperkt zou kunnen worden gehouden. Verder wordt aangenomen dat ook de daadwerkelijk gemeten toetreding en uittreding van bedrijven een indicator is voor de toegankelijkheid.

De hierboven beschreven variabelen zijn opgenomen in een concurrentiemodel voor de prijzen. Dit model is geschat met gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Vereniging van Kamers van Koophandel (VVK). De gegevens hebben betrekking op de Nederlandse industrie en beschrijven de periode 1984 tot en met 1996.

Uit de schattingen blijkt dat de variabelen kapitaalintensiteit, R&D-intensiteit en concentratiegraad een negatieve invloed hebben op de markttoegankelijkheid. Hierdoor hebben ze een prijsverhogend effect. Toe- en uittreding van bedrijven blijkt nauwelijks invloed te hebben op toegankelijkheid en prijzen. Een mogelijke verklaring hiervoor is, dat in de Nederlandse industrie met name de grote bedrijven van belang zijn. Kleine bedrijven nemen een relatief klein deel van de productie voor hun rekening. Omdat toe- en uittredende bedrijven vooral kleine bedrijven zijn, zal de invloed van toe- en uittreding in de industrie beperkt zijn.