Aandacht voor ondernemerschap in Nederland hard nodig

'Aandacht voor ondernemerschap in Nederland is nog hard nodig', zei staatssecretaris Ybema van het Ministerie van Economische Zaken afgelopen dinsdag bij de opening van de ondernemersvilla in Almelo. Ybema baseerde zijn uitspraak op het vergelijkend onderzoek dat EZ door EIM heeft laten uitvoeren naar de ondernemersdynamiek en de ondernemerskenmerken van Nederland in vergelijking met die in België, Denemarken, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Japan.
De voornaamste uitkomsten van deze internationale studie worden hieronder kort weergegeven.

Ondernemers
Nederland zit met het aantal ondernemers in de middenmoot (10%). België en de VS hebben met 12% van de beroepsbevolking veel meer ondernemers dan ons land, Denemarken en Duitsland hebben er met 7% veel minder. Opvallend is dat Nederland momenteel net zoveel ondernemers telt als begin jaren zeventig. Na een sterke terugval in de jaren zeventig en eerste helft jaren tachtig heeft ondernemerschap de laatste jaren weer sterk aan belangstelling gewonnen. Duitsland heeft een patroon dat vergelijkbaar is met dat in ons land, maar in België, het VK en de VS is het aandeel sterk gestegen.

Gemiddeld aantal oprichtingen
Ook met het aantal nieuw opgerichte bedrijven scoort Nederland gemiddeld. In Duitsland, het VK en de VS worden met 12-13% veel meer nieuwe bedrijven gestart dan bij ons. Japan en België hebben met 4 en 6% relatief weinig nieuwe bedrijven. Nieuwe bedrijven zijn gemiddeld klein. Nederland ligt met een doorsnee-bedrijfsgrootte van bijna 2 op het gemiddelde van de Europese landen. In met name Japan en de VS zijn nieuwe bedrijven met ruim 3, resp. bijna 2,5 personen beduidend groter dan bij ons.

Weinig opheffingen
Nederland heeft in vergelijking met de andere landen uit het onderzoek weinig opheffingen. Alleen Japan heeft er nog minder. Opvallend is dat de groeisectoren in vrijwel alle landen ook de hoogste uittredingsquote hebben. Groeisectoren bieden veel kansen, maar de risico's zijn groot. Het aantal opheffingen hangt duidelijk samen met het aantal oprichtingen. In Nederland is bijna 1/5 van de opheffingen jonger dan 2 jaar. In Amerika is dit bijna 25%. Na 8 jaar is het verschil nog veel groter. In Nederland is dan 55% van de bedrijven weer verdwenen, maar in de VS ruim 70%. Ook in vergelijking met de andere landen scoort Nederland goed.

Weinig bedrijvendynamiek
Het gevolg van het gemiddelde aantal nieuwe bedrijven en lage aantal opheffingen is een sterke groei van het aantal bedrijven in ons land. Alleen Duitsland weet ons te evenaren. De bedrijvendynamiek is echter beperkt door een beperkte wijziging in de samenstelling van het ondernemingenbestand. Veranderingen in de samenstelling prikkelen bestaande ondernemers, hetgeen innovatie bevordert. Vooral de Angelsaksische landen als het VK en de VS, maar ook Denemarken en Duitsland, scoren op dit punt veel hoger.