MKB-ondernemers zijn bereid om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen, maar willen daarbij op een passende wijze ondersteund worden. De instrumenten die de overheid inzet om de arbeidsparticipatie van arbeidsbeperkten te bevorderen, zouden beter kunnen aansluiten bij de verschillende typen MKB-ondernemers: ‘voorlopers’, ‘volgers’ en ‘achterblijvers’. Dit blijkt uit onderzoek van Panteia naar de factoren die MKB-ondernemers kunnen stimuleren om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen.

Op dit moment zijn er ruim 60.000 Wajongers en Wsw’ers regulier werkzaam bij een klein percentage (4,8%) ondernemers. Vergeleken met de geschatte 220.000 Wajongers en Wsw’ers die geschikt zijn om (verminderde) productieve arbeid te verrichten in reguliere arbeidsomstandigheden, is dit aantal te laag.

Met betrekking tot de bereidbaarheid om arbeidsbeperkten in dienst te nemen, zijn verschillende ‘type’ ondernemers te onderscheiden: ‘voorlopers’, ‘volgers’ en ‘achterblijvers’. De ‘voorlopers’ zijn de ondernemers die proactief op zoek gaan naar mogelijkheden om hun ideële of commerciële doelen te bereiken. ‘Volgers’ en ‘achterblijvers’ zien veelal drempels in plaats van kansen en worden pas door hun (nabije) omgeving over de streep getrokken.

Instrumenten die op dit moment ingezet worden om de arbeidsparticipatie van arbeidsbeperkten te bevorderen, kunnen geschaard worden onder de wortel, de preek en de stok. Uit het onderzoek blijkt dat deze instrumenten in theorie aansluiten bij de behoeften van ondernemers, maar in de praktijk onvoldoende bereik hebben. Zo sluiten de informerende instrumenten (de preek) veelal niet aan bij de ‘volgers’ en de ‘achterlopers’, zijn 'voorlopers' niet altijd tevreden over de verlichtende instrumenten (de wortel) en werken de dwingende instrumenten (stok) vaak demotiverend.

Onderzoek naar gedragsveranderingen laat zien dat mensen veel vaker onbewust beslissingen nemen en daarbij beïnvloed worden door gewoonte of de (directe) omgeving. Dit geldt ook voor ondernemers en specifiek MKB-ondernemers, die veel contact hebben met hun directe omgeving. Er zijn in Nederland al een aantal initiatieven ontstaan om met én voor ondernemers te kijken naar de drempels, hoe deze te slechten en goede voorbeelden onderling te verspreiden. Het is aan te bevelen deze initiatieven te stimuleren en evalueren.